Natyra - Per Prizrenin | Visit Prizren

Doğa

Prizren, insan elinin müdahalesinin, doğanın yarattığı güzelliklere kıyasla oldukça küçük olduğu doğal şehirlerden biridir.

Bu mükemmel doğal bağlam ve çok uygun coğrafi rahatlama üzerine, Prizren'in yüzlerce yıllık mimarisi ve medeniyeti inşa edilmiştir.

ŞAR DAĞLARI Özel biyolojik çeşitliliği vardır. Flora ve vejetasyonun birçok çeşidi mevcuttur. Aralarında 86’sı uluslar arası özellik taşır. 26 çeşidi tehlikeli hayvan ve bitki olarak Avrupa “Kırmızı Listesi”nde yer alır, 23’ü de IUCN’e göre tehlikeli bitki olarak “Kırmızı Liste”de yer alır. IUCN’e (Dünya Doğa Koruma Birliği) göre Şar Dağları koruma altında olan uluslararası listede yer alır. Kıtasal klima, yoğun kar yağışlı uzun kışlar ve serin yazlarla seyreder. Yerel edemik türlerin hakim olduğu Şar dağlarında, fazla vasküler floranın 200’den fazla çeşidi bulunmaktadır. %26’sı Balkan, ’i ise Avrupa florasıdır. En çok takson edemik tür (yaklaşık %29) ve alt-edemik tür (yaklaşık )vardır. Bu da Şar Dağlarının edemik florasının %40’ını teşkil ediyor. Buna göre Şar Dağları, türlerin çeşitliliği bakımından Avrupa ve dünyanın merkezinde bulunmaktadır.

PREVALA Turistik bir köydür. Şar dağlarında yer alır. Deniz seviyesinden yüksekliği 1800 metredir. Yılın dört mevsiminde de ziyaret edilir; yazın tatil ve dinlenmek, kışın kayak için. Dağlık arazisi, muhteşem manzaraları ve temiz havası, Prevala’yı doğa yürüyüşü ve kayak için müthiş bölgelerin arasında yer almasını sağlıyor. Florası ve faunası bölgenin koruma altına alınmasını sağlamıştır.

MERALAR Ülkede en geniş meralara sahip olan bölge Dragaş Belediyesidir. En yaygın bitkiler şunlardır: greminörler, güller, sazler, beyaz çiçekler, papatyalar, diş çiçeği, pelin, ateş çiçeği, yaban gülü vs. doğal çayırlar haricinde arpanın, çavdarın, yulafın vs. yetiştirildiği yapay çayırlar da vardır.

ORMANLAR Bölgenin ormanları genellikle temizdir. %68 oranında meşe hakimiyeti vardır. Çok düşük bir yüzdede çam, beyaz ve siyah köknar, siyah dişbudak, fındık vs gibi çeşitliliği arttıran türler vardır.

OTLAKLAR Bölge birinci ve ikinci derecede otlaklardan oluşur. Birinci derecedekiler, orman vejetasyonundan yüksek tepelere kadar giden otsulardan oluşur. Bu yüzden alpik otlaklar olarak adlandırılırlar. İkinci derecedekiler doğanın ve insanın etkisi sonucunda gelişen otsu alanlardır.

ŞAR AKARSULARI Buzul nehirler, bölgenin sayılı güzelliklerindendir. 1900 metrenin üzerinde bir deniz seviyesinde bulunurlar. Livadica Nehri 2173 metre denizin üstünde bulunur, 230 metrelik bir uzunluğa, 120 metrelik bir genişliğe ve 7.3 metrelik bir derinliğe sahiptir. Diğer nehirler: Yajinçe Nehri, Gornjasela Nehri, Karanikola Nehri, Miskova Nehri, Bazdanka Nehri vs. Siyah Nehir, Şar dağlarının en kapalı nehridir. Bir havzanın ortalama ölçüsüyle eşdeğerdir. 3.5 metrelik değişmeyen bir suya sahiptir.

AK DRIN 111 metrelik bir uzunluğa ve bütün Kosova’ya yayılan 4860 km karelik bir alana sahiptir. Prizren’in kuzeyinden girip güneybatı yönüne doğru ilerler ve Arnavutluk’un Adriyatik denizine ulaşır. Dobruça köyünün sınırları içerisinde küçük bir gölcük oluşturur. Nehir 30 kilometrelik bir uzunlukla Rahovec belediyesini de kapsar, ayrıca Prizren, Yakova, Malişeva ve Klina belediyeleri arasında bir sınır niteliğindedir. Beyaz Drin’e dökülen nehir ve dağ geçitleri şunlardır: Ratkoc nehri, Rimnik nehri, Paluşa nehri, Hoça nehri vs Ak Drin’in eteklerinde Gradiş kireç alanı bulunur ve 450 metrelik epijenik geçidi oluşturur. Kanyonda 70 metrelik uzunluğa ve su ile arasında 30 metrelik bir mesafeye sahip olan Şiven Köprüsü yapılmıştır.

PLAVA NEHRI Dallarıyla en büyük nehir sistemini oluşturur ve Dragaş Belediyesinin %63’ünü kapsar. Kaynağı Guri i Zi mevkii yakınlarındadır ve bu yer Şar dağlarında bulunan Zaplluja nehrinin de kaynağıdır. Bu nehrin kolları şunlardır: Opoya bölgesine ait olan Bresana Nehri, Kuk Nehri, Kosava Nehri ve Renc Nehri; Gora bölgesine ait olan: Radeşa Nehri, Leştan Nehri ve Brod Nehri.

TOPLUHA Yerel derelerden oluşur ve Semenişte nehrinin en büyük koludur. Kosova’nın en büyük nehirlerinden biri olan Ak Drin’in sol kollarından biridir. F=510.0km²’lik bir yüzeye ve 15,5 kilometrelik bir uzunluğa sahiptir. Topluha Suhareka ilinden geçer ve Prizren belediyesinin Pirana köyünün yakınlarında Drin’e dökülür.

TERMAL KAYNAKLAR Kaplıcada 250-300 l/s kapasitesinde termal su kaynağı bulunur. Orada kadınların her yaz yüzmek için gittiği, 2000 m karelik bir havuz yapılmıştır. Bu havuzun suyu belirli sayıdaki deri hastalıklarına da iyi gelmektedir. Suyun yıl boyunca değişmeyen sıcaklığı ise 22 derecedir.

AKÇAY GEÇIDI Bistra, Mavi Kaya ve Yarık Taş dağlarının tepeleri arasında bulunur ve Makedonya Cumhuriyeti sınırına kadar uzanır. 1550 – 2609 metrelik bir deniz mesafesi vardır. Bu doğa zenginliği biyolojik, biyocoğrafya, jeoloji, hidroloji ve manzara değerlerine sahiptir. Akçay Geçidi karakteristik bir kaynak olarak yeşil ve dağlık florası olan bir nehir alanını kapsar. Akçay kıyısının etrafındaki alan yaz aylarının bunaltıcı sıcağında en çok tercih edilen yerlerden biridir. Küçük Göl, Büyük Göl (uzunluğu 90 metre, genişliği 45 metre, derinliği 1 metre) ve ve Prizren’in Akçay nehrine dökülen birçok su kaynağı, bölgenin dik olması sebebiyle birçok şelalenin oluşmasını sağlar.

ŞAR MILLI PARKI 390 km²’dir. Biyoçeşitliliğin Balkan ve Akdeniz karakteristikleri vardır ve zengin bir flora ve faunaya sahiptir. Buzulların etkisiyle ve morenlerin yüksek miktarı sonucunda çok sayıda buzdan derinlikler oluşmuştur. En bilinenleri Lavadica ve Jazhinca gölüdür. Buz derinliklerinin en çok oluştuğu yerler yüksek tepelerin etekleri, milli parkın en güneyindeki bölge, Bistra, Livadica, Göl Tepesidir. Sayısal açıdan en bilindikleri ise Piribreg tepesinde bulunan Berevca kovuğudur. (2.522m). sonra göllerin tepesi ve Livadica’da bulunan buz derinlikleri de meşhurdur. Bu buz derinlikleri buluların bir zamanki eteklerinden dalgalanmaya başlar. Bir zamanlar buz derinliği olan Livadica gölünden geçen Demir Kapı dalgasının ayrı bir önemi vardır. Demir Kapı Dalgasının geniş bir dibi ve Şar dağlarının en ünlü fosil buzulunu temsil eden dik yanları vardır. 1,5 kilometre uzunluğundadır. Şar Dağının Milli Parkı, doğu kıtası klimasına sahiptir.

ARNEN TEPESI Doğal bir rezervdir. 30 hektarlık bir alana sahiptir. Ağaçların (kayın ve meşe) ve bitkilerin (stenoendemiti Vrbascum scardicolum sadece Prevala bölgesinde bulunur) biyoçeşitliliği bölgeye bilimsel ve doğal değerler kazandırır.

OŞLAK Ormanlar ve yaygın bitkilere sahiptir. Geniş faunasından yaban keçisi, vahşi hayvanlardan en belirginleri ise bozayı, kurt, geyik, vahşi kuşlar vs. Bu rezerv 1960 yılında korunmaya alınmıştır. 20 hektarlık bir alana sahiptir. 

BÜYÜK ÇAM (GOLEM BOR) Bu rezerv Balkanların en güzel ve en ilginç kavak kompleksine sahiptir. Rezervde ve etrafında ilginç hidrografik yapıtlar vardır. Doğu bölgesinde Ege ve Adriyatik denizinin ayrıldığı yer vardır (Lepençe ve Akçay nehirlerinin havzaları).

RUSENICA Nadir görülen ve tehlikeli olan Balkan vaşağının (Lynx Lynx balcanicus) yaşadığı yerdir. Vaşakların yaşadığı yerleri korumak amacıyla (ki 90’lı yıllarda 13 yer tespit edilmiştir) Rusenica, 300 hektarlık bir genişlikle 1955 yılında en eski doğal rezerv ilan edilmiştir. Bu bölge flora ve manzara bakımından çok önemli bir yere sahiptir. Özellikle akçaağaç (Acer heldreichi) özel bir yere sahiptir.

MARAŞ’TAKI ÇINAR Maraş’taki çınarın uzunluğu 20,90 metre, gövdesinin çevre uzunluğu 3 metre, genişliği 3,50 metre, gölge çapı 12 metredir. Çınarın bulunduğu bölgenin rakımı 417 metredir.

LOZICA’DAKI MEŞE AĞAÇLARI 200 yıllık geçmişleri olduğu tahmin edilen gövde uzunluğu 20 metre olan iki köklü dört ağaç bulunur.

TARIMCILIK Bölgede tarımcılık, en yaygın kırsal aktivitelerden ve hayatta kalmak için temel kaynaklardan birini oluşturur. Prizren halkının %50’si kırsal bölgelerde yaşarlar. Onlar için tarım sektörü ticaret ve iş imkanı için temel kaynaklardan biridir. Prizren topraklarının %25’i (sulama sistemiyle) gayet verimli bir alanı teşkil eder. Dragaş ilçesinde %95’i ailevi olmak üzere, yaklaşık 3.500 çiftlik vardır. Malişeva ilçesinde ailelerin %80’i tarımcılıkla alınır. Tahıllar, sebzeler ve besleyici bitkiler yetiştirilir. Sosyal sektör üzüm üretimi için kullanılır. Rahovec ilçesi toprakların %95’ini tarım ve üzümcülük için kullanır. Üzüm ve üzüm ürünlerinin binlerce yıllık bir geleneği vardı. Suhareka ilçesi topraklarının sadece %53’ü tarım için verimlidir. Tahıl, meyve, sebze ve üzüm üreticiliğinin ün yapmış bir geleneği vardır.

HAYVANCILIK Bölgenin hayvancılık ürünleri, yurdun her pazarında mevcuttur. Dragaş ilçesinde dağlık bölgeler ve otlaklıklar sayesinde büyük bir süt üretimi, süt fabrikaları, kurbanlıklar, yün üretimi fabrikası vardır. Diğer ilçelerde özellikle sığırlar, koyunlar, keçiler, öküzler ve mandalar yetiştirilir.

ARICILIK İklim koşullarının uygun olması, temiz havanın ve zengin bir floranın olması, bu bölgede arıcılık sektörünün büyük başarı elde etmesini sağlamıştır. Kimyasal ve katkı maddeleri kullanılmadan yapılan balın yüksek bir kalitesi vardır.

TAHILLAR Bölgede yetiştirilen tahılların başında: buğday, mısır, arpa, yulaf, çavdar, soya ve kolza gelir.

ÜZÜM YETIŞTIRICILIĞI, ŞARAPÇILIK Yurtta ve özellikle Prizren, Rahovec ve Suhareka bölgelerinde en başarılı faaliyetlerden biridir. Şarap endüstrisinin Avrupa ticaretiyle sağlam bağlantıları vardır. Şarap ve sofralar için kırmızı ve beyaz üzüm yetiştirilir. En yaygın şarap çeşitleri: Cabernet Sauvignon, Merlot, Pinot Noire, Game, Kosovo Red, Chardonnay, Italian Riesling, Rhine Riesling, Semignon. Ayrıca üzüm rakısı ve Brandy gibi içkiler de üretilir. 

MEYVE VE SEBZE YETIŞTIRICILIĞI Meyvelerden özellikle elma, armut ve erik, birkaç bölgede belirli sayıda yaban elması ve fındık da yetiştirilir. Sebzeler arasında havuç, sarımsak, patlıcan, ıspanak, kavun, biber, domates, karpuz, soğan vs. çeşitleri yetiştirilir. Kapalı alanda (seralarda) sebze yetiştirmek de oldukça hızlı bir gelişim kaydetmiştir. Mamuşa ilçesinde Domates Festivali de yapılır ki bu sebze bölgenin en çok aranan ve yetiştirilen sebzesidir.

DAĞCILIK Prizren yöresinde sürekli dağcılık faaliyetleri yapılır. Struje köyü yakınlarında Sharri Avcı Derneğinin bünyesinde faaliyet gösteren dağcı evi vardır. Dağcılıkla ilgili konaklama ve diğer hizmetleri sunar. Dağcılar tarafından ulaşılan zirveler şunlardır: Bistra, Kara Doruk, Kopiliça, Küçük Vırtop, Büyük Vırtop, Kara Nikola, Şkarpa, Oşlak, Koca Balkan, Ostroviça, Kerenik, Konyuşka.

SHKARPA Makedonya topraklarındaki tepe sırtının güneye bakan eteğinde rakımı 2479 metre olan “Malo Karanikolsko Jezero“ ve “Veliko Karanikolsko Jezero“ olmak üzere iki göl vardır.

KARA NIKOLA Kosova’nın Prizren şehri ile Makedonya’nın Kalkandelen şehrinin bağlayan yolun üstündeki Brezoviça dar geçidi yanında yer alır. Tepenin iki yamaç yüzü vardır. Deniz üstü yüksekliği 2409 metredir.

BISTRA - Şar dağlarının Kosova’ya bakan eteğinde Kosova-Makedonya sınırında bulunur. Zirve noktası Kosova sınırları içerisindedir. Deniz seviyesinden yüksekliği 2651 metredir. Bu doruk Ceraviça’dan sonra Kosova’da en yüksek ikinci yerdir. Yürüyüş yolunun uzunluğu 13 kilometredir.

PREVALA TAŞI Taşı: Prevala turizm merkezinin güney bölgesinde rakımı 1991 metre olan tepedir. Jupa vadisinin başından itibaren görülebilir. Tepenin doruğu Bistra 2 tepesinin doruk noktasıyla bağlanan uzun Akçay sırtının başlangıcıdır. Tepenin etek yüzlerinden biri Prizren Akçay nehri ile Lepençe nehrini ayırır. Prevala Taşı arka yüzü ile Bistra 2 tepesinin eteğine kadarki mesafe 2 saat 25 dakikada geçilir.

KONYUŞKA DORUĞU Konyuşka’nın tepesinde Şar dağlarının en yüksek gölü olan Konyuşka gölü bulunur. Göl yaklaşık 100 m boyunda, 70 m eninde ve 50 cm derinliktedir. Konyuşka doruğunun en tepe noktasında güzel bir konuma sahiptir. Göl kıyında geçen asrın 70’li yıllarında yapılmış olan bir avcı kulübesi vardır. Kulübe bölgede çok sayıda bulunan yaban keçisi avı için kullanılır. Deniz seviyesinden yüksekliği 2422 metredir.

YAJINÇE GÖLÜ Bistra 1 ile Göl Tepesi diye adlandırılan iki tepenin dibinde bulunur. Yajinçe gölünün safire benzer koyu mavi rengi var ve büyük kayalarla çevrilidir. Boyu yaklaşık olarak 120 metre, eni ise 80 metre olup oldukça derindir. Çok soğuk olması nedeniyle göl yüzmeye müsait değildir. Ancak yüzmeye cesaret edenler de yok değildir.

KULE TEPESI Radeşa gölünün geniş vadisi ortasında uzanır. Tepedeki kar yaz mevsimin başlangıcına kadar erimez. Kule iki vadiyi ayırır: Zagreyac nehri vadisi ve nehir vadisi. Bu iki nehir Kulenin ön kısmında birleşir ve Radeşa nehri oluşur. Sağ ve soldan iki vadi, önünde geniş Radeşa vadisi ve Radeşa köyü, arkasında Kleç havzasının bulunması nedeniyle, izlemek için mükemmel konumu vardır.

KLEÇ TEPESI Makedonya-Kosova sınırında bulunur. Diğer tepelerin, özellikle Kule Tepesinin önünde bulunması nedeniyle uzaktan görülmez. Kleç Tepesi Şar dağlarının bir kısmıdır.

BROD – ŞUTMAN GÖLÜ Brod bölgesindeki en tanınmış yürüyüş pistidir. Bu yürüyüş bölgedeki diğer iki yürüyüşle birleşebilir: Şutman gölünde başlayan ve biten, Vrac Dağı veya 3 Tepe yolu. Başlangıç noktası: ‘Arxhena’ Hoteli; başlangıç yüksekliği 1384 m, en yüksek noktası: 2120 m; uzunluğu 8.82 km.

AVCILIK Güney bölgesi av hayvanlarıyla zengin bir bölge olarak bilinir. Avcılık 15 Ekim-15 Şubat arasında izin verilir. Avı izinli olan hayvanlar: yabani domuz, tavşan, tilki, kurt, yabani tavuk, keklik, sülün. En ünlü av noktaları Trumşi, Planey, Paştrik (Prizren); Kara Taş, Kuşnin (Prizren); Prevalla (Prizren); Üzüntü Tepesi (Kodra e Pikëllimës) (Rahovça); Zatriç Dağı (Rahovça); Greykoc köyü (Suhareka); Duhle köyü (Suhareka); Trepeza Tepesi (Malişeva); Berişa sıradağları (Malişeva); Milli Park dışı Opoya ve Gora bölgesi.

KARA GÖL Yajince gölünün kuzeydoğusunda bulunur. Göl, havuz büyüklüğünde ve Şar dağının en izole edilmiş gölüdür. Su seviyesi 3.5 m derinliğindedir ve değişmez. Gölün su yüzeyinin altındaki kayalar yüzünden rengi siyahtır. Gölün suyu diğer göllere kıyasen en soğuktur. Uzunluğu yaklaşık 50 m, genişliği 25 m olan göl kalp şeklindedir ve kayalarla çevrilidir.

MARAŞ’TAKI ÇINAR Maraş’taki çınarın uzunluğu 20,90 metre, gövdesinin çevre uzunluğu 3 metre, genişliği 3,50 metre, gölge çapı 12 metredir. Çınarın bulunduğu bölgenin rakımı 417 metredir.

MARAŞ KOMPLEKSI Prizren’in doğu bölgesinde, Akçay nehrinin kenarındadır. Prizren Kalesi ve Prizren Arnavut Birliği kompleksinin görece yakınındadır. Orada 500 yıllık düzlem de bulunuyor. Anıtsal, geleneksel ve dini mimari, kompleksin kültürel değerlerini teşkil ediyor. Kompleks Sadi tarikatı tekkesi, Maksut Paşa Camii, Değirmen binası, Maraş Restoranı ve geçen asırdan kalma birkaç geleneksel evden oluşuyor.

Kampçılık Kampçılık

Açık hava kampları Prizren’in doğal atraksyonlarından biridir. 
Balıkçılık: - Şehrin iki nehir yanında yer aldığı için, balıkçılık Prizren’de geleneksel bir eğlence sporudur.  Birincisi Akdere, şehrin merkezinden geçer ve az sayıda otokton alabalığına sahiptir; ve ikincisi, Beyaz Drim, Prizren’in 10 km batısında bulunur. Bu nehir çeşit balığa sahiptir, ki şunlardır: sazan, mlüş, cila, smuç, saraga vb.  “Beyaz Drim” isimli balıkçılar derneği de vardır.  Kara Göl: - 50 dakika uzaklıkta Yajinça Gölünün kuzey doğusunda ve tepenin ucunda bulunur.

Balık tutma Balık tutma

Balık tutma, Prizren'de bir gün geçiren, bu kentin iki nehir yakınında uzandığı, rekreasyonel bir spordur.
Birincisi, Lumbardhi, birkaç yerli alabalık akıntısı ve ikincisi olan kentin tam ortasından geçiyor.
White Drin, Prizren'in 10 km batısında yer almaktadır.
Bu nehirdeki balıklar çeşitli çeşitlerdir: sazan, sığır eti, yeşil fasulye, dumanlı, saraga vs.
Balıkçılar birliği "White Drini" var.

Kara Göl Kara Göl

Kara Göl, Jazhinca Gölü'nün yaklaşık 50 dakika kuzeydoğusunda ve Peak Gölü'nün kökünde bulunur.
Sharr Dağları'nın en yalıtılmış gölüdür, gölün tepesinden ve onu Jazhi Gölü'nden ayıran arkasından kolayca fark edilemez.
Kuşkusuz, bir havzaya benzemesi nedeniyle, Şüphesiz Sharr Dağları'nın en çekici gölüdür.
Bu gölde su seviyesi değişmez ve maksimum derinliği yaklaşık 3,5 m'dir.

Maraş'taki rampa Maraş'taki rampa
Maraş'taki sırt, taze kaynak suyunun sürekli olarak kesildiği köklerde çok asırlık bir yapıya sahiptir. Esaretin sularında, kentin Ortodoks sakinleri dini bayramlarında haç atıyorlar.
 
Maraş Parkı Maraş Parkı

Maraş Parkı Maraş mahallesinde bulunur, nehrin yukarısında ve yarısı dağ ve kale ile çevrili yeşil bir yerdir.

ŞAR DAĞLARI ŞAR DAĞLARI

Özel biyolojik çeşitliliği vardır. Flora ve vejetasyonun birçok çeşidi mevcuttur. Aralarında 86’sı uluslar arası özellik taşır. 26 çeşidi tehlikeli hayvan ve bitki olarak Avrupa “Kırmızı Listesi”nde yer alır, 23’ü de IUCN’e göre tehlikeli bitki olarak “Kırmızı Liste”de yer alır. IUCN’e (Dünya Doğa Koruma Birliği) göre Şar Dağları koruma altında olan uluslararası listede yer alır. Kıtasal klima, yoğun kar yağışlı uzun kışlar ve serin yazlarla seyreder.

Yerel edemik türlerin hakim olduğu Şar dağlarında, fazla vasküler floranın 200’den fazla çeşidi bulunmaktadır. %26’sı Balkan, ’i ise Avrupa florasıdır. En çok takson edemik tür (yaklaşık %29) ve alt-edemik tür (yaklaşık )vardır. Bu da Şar Dağlarının edemik florasının %40’ını teşkil ediyor. Buna göre Şar Dağları, türlerin çeşitliliği bakımından Avrupa ve dünyanın merkezinde bulunmaktadır.